سند دیجیتالی در صنعت بسته بندی ابزاری است که به خریداران نشان می‌دهد طرحشان بر روی بسته بندی نهایی (مثلاً یک کارتن تاشو) چه شکل و شمایلی خواهد داشت.
سند دیجیتالی را گاهاً سند اپسون Epson)) یا سند رنگ یا سند کاغذ هم می‌نامند که غالباً با استفاده از یک پرینتر دیجیتالی با رزولویشن 300dpi (300 نقطه در هر اینچ) چاپ می‌شود و در اختیار خریدار قرار می‌گیرد تا آن را بررسی کنند.
به محض آن که خریدار اظهار رضایت کرد، آن را با نوشتن نام و تاریخ و امضا کردنش تأیید می‌کند تا بتوان بعدها آن را به عنوان یک سند به کار بست. این سند به تولید کننده اجازه می‌دهد تا کار چاپ بسته بندی را آغاز کند.
سند دیجیتالی به بهترین نحو به شما نشان می‌دهند که حاصل کار به چه شکل خواهد بود اما تقریبی بوده و صد در صدی نیستند.
به عنوان مثال همان‌طور که گفتیم پرینترهای اپسون نمونه کار را در رزولویشن 300dpi چاپ می‌کنند و شما آن را تأیید می‌کنید.
اما صفحات اصلی چاپ که به طور اختصاصی برای طراحی‌های شما ساخته شده‌اند، در یک پرینتر لیتوگرافیک قرار می‌گیرند و برای چاپ جعبه‌ها کاربرد دارند و رزولویشن محصولات چاپ شده در این پرینترها به مراتب خیلی بیشتر از پرنترهای اپسون است، در حدود 2450dpi.
به عبارت دیگر ممکن است اتفاق‌های غیر منتظره‌ای پیش آید که در سند دیجیتالی یا اپسون دیده نشده بود.
سند دیجیتالی بسته بندی … به بیراهه رفته!
گاهی اوقات در طراحی روی بسته بندی از الگوهای تکرار شونده استفاده می‌شود. چنانچه طراح بی‌تجربه و کارنابلد باشد، این طراحی‌ها شما را به دردسر خواهند انداخت.
وقتی در برنامه‌های گرافیکی همچون Adobe Illustrator یا امثال آن کار طراحی را انجام می‌دهید، اشتباهات پیش پا افتاده‌ای رخ می‌دهند که تشخیص آن‌ها می‌تواند دشوار باشد.
در ادامه از تصاویر در محیط برنامه Adobe Illustrator اسکرین شات گرفته‌ایم. به عبارت دیگر این تصاویر سندهای دیجیتالی چاپ شده نبوده و همان تصاویری هستند که طراح بر روی صفحه نمایش کامپیوتر خود مشاهده می‌کند.
در اینجا تصویر یک الگوی تکرار شونده را بر روی یک کارتن تاشوی ساده می‌بینید که 67/66 درصد بر روی آن زوم شده است.
الگوی تکرار شونده بر روی یک کارتن تاشو
خطوط باریک و سفید رنگی که در رنگ زرد برگ‌ها ریشه دوانده و به راحتی قابل مشاهده است.
اما وقتی زوم تصویر را بر روی 300 درصد تنظیم می‌کنید، خطوط افقی محو می‌شوند.
الگوی تکرار شونده بر روی یک کارتن تاشو با زوم 300 درصد
وقتی مقدار زوم تصویر بر روی 400 درصد تنظیم می‌شود، خطوط عمودی محو می‌شوند.
الگوی تکرار شونده بر روی یک کارتن تاشو با زوم 400 درصد
زمانی که در حالت پیش‌فرض گزینه anti-aliasing (بدنمایی تصویر) غیر فعال شده باشد، خطوط عمودی و افقی، هر دو ناپدید می‌شوند.
زمانی که حالت anti-aliasing غیر فعال باشد، هیچ خطی قابل رویت نیست.
این خطوط از نظر پنهان می‌مانند تا این که تصویر را تا 2400 درصد زوم کنید.
خطوط در زوم 2400 درصد قابل رویت می شوند.
خوب واقعاً چه اتفاقی می‌افتد، این خطوط در طرح گرافیکی وجود دارند یا نه؟
شاید بتوان با استفاده از یک سند دیجیتالی در رزولویشن 300dpi مشخص کرد که این خطوط وجود دارند یا نه.
متأسفانه در یک سند دیجیتالی که با رزولویشن 300dpi چاپ شده باشد، این خطوط مشهود نیستند. اما در موارد چاپ شده با صفحات چاپ لیتوگرافیک که رزولویشنی معادل 2450dpi دارند، این خطوط کاملاً نمایان هستند.
مشکل اینجا است که صفحات چاپ ابزار بسیار گران قیمتی هستند و در چنین شرایطی می‌بایست دوباره این صفحات را ساخت. البته قبل از ساخت مجدد صفحات چاپ باید این مشکل را در برنامه گرافیکی برطرف کرد.
تمام این مطالب را گفتم و این تصاویر را نشان دادم تا بگویم اگر در کار طراحی بسته بندی تان را به یک فرد بی‌تجربه بسپارید، ممکن است چنین مشکلاتی برایتان پیش آید.
اما این خطوط وجود خارجی دارند؟ و اگر طرح گرافیکی بسته بندی تان خیلی شلوغ باشد، تشخیص این مشکلات می‌تواند کار دشواری باشد.
و این سوال مطرح می‌شود که چه کسی مسئول است؟ طراح باید به این مشکل پی ببرد؟ یا تولیدکننده؟ اگر بر روی سند دیجیتالی که خریدار آن را امضا کرده، اثری از این خطوط باریک و سفید رنگ نباشد، خسارت ساخت دوباره صفحات چاپ به عهده تولیدکننده است؟ در چنین شرایطی افراد به شدت عصبانی و سردرگم خواهند شد.
سایر اشتباهات رایج در طراحی‌های گرافیکی بدین شرح هستند؛
- لایه‌های پنهان فایل‌ها که می‌بایست حذف می‌شدند.
- لایه‌هایی که به خوبی سازمان دهی نشده‌اند.
- لایه‌هایی که لیبل زنی آن‌ها درست و مناسب نیست یا اصلاً لیبل نخورده اند.
- استفاده از تصاویری با رزولویشن پایین
- نسخه اشتباهی فایل طراحی – همیشه باید شماره و تاریخ به روزرسانی فایل را بر روی عنوان آن درج کنید. فایل‌ها مدام ایمیل می‌شوند و برای همین ممکن است طراح و تولیدکننده بسته بندی گیج شوند و ندانند کدام فایل، نسخه نهایی و به روز شده فایل طراحی است.
- فونت‌هایی که جابجا شده‌اند.
- تصاویر به فایل وصل نشده باشند و جابجایی‌هایی غیرمنتظره در چیدمان تصاویر وجود داشته باشد.
وقتی این فایل‌های درهم و برهم به بخش طراحی گرافیکی شرکت تولیدکننده بسته بندی می‌رسد، آن‌ها برای آماده کردن فایل چاپ و پرینت با مشکل مواجه می‌شوند. به علاوه از حیث زمان در تنگنا قرار دارند. به عبارت بهتر آن‌ها نه زمانش را دارند نه صبر و حوصله‌اش را که فایل دیجیتالی در هم و برهم بسته بندی شما را مرتب کنند.
از سویی اگر مجبور باشند مشکلات عدیده فایل طراحی‌تان را رفع و رجوع کنند، ممکن است از شما مبلغی را به عنوان دستمزد دریافت کنند.
در اینجا باید یک مطلب دیگر را هم به خاطر داشته باشید؛ سند دیجیتالی یک تکه کاغذ تخت و مسطح است، طرحی که شما بر روی یک تکه کاغذ پرینت گرفته‌اید. به عبارت دیگر یک نمونه سه بعدی از جعبه شما نیست.
گرچه می‌توانید از تولیدکننده درخواست کنید نمونه جعبه شما را به صورت سه بعدی و در حالی که طراحی بر روی آن قرار گرفته به شما نشان دهد. برخی از تولیدکنندگان می‌توانند چنین کاری را انجام دهند و برخی دیگر برایشان میسر نیست.
بنابراین بسیار پیش آمده جعبه هایی را ببینیم که وقتی تولیدکننده تمامی آن‌ها را پرینت گرفت و آن را سرهم بندی کرد تا به شکل یک جعبه درآید، لوگوها (که بی‌تردید مهم‌ترین بخش طراحی هستند و باید توی چشم باشند) به خاطر طراحی ناشیانه و ضعیف در زیر زبانه‌های جعبه از نظر مخفی شده‌اند. این مشکل به خاطر بی‌دقتی تولیدکننده به وجود می‌آید و نمی‌توان طراحی گرافیکی را خیلی مقصر جلوه داد.
حتی یک طراح گرافیک با تجربه می‌تواند مرتکب چنین خطایی شود، اما نباید چنین اشتباهی از یک تولیدکننده سر بزند! چنین خطایی اغلب زمانی کشف می‌شود که کار تولید و چاپ بسته بندی ها به پایان رسیده است. توصیه می‌کنم نمونه طرح چاپ شده بر روی کاغذ را بر روی خط برش بسته بندی برش بزنید و آن را تا کنید و با کمک چسب به شکل یک جعبه درآورید.
این بهترین راه برای مشخص کردن محل قرارگیری طراحی شما بر روی بسته بندی است.
در این بین پند و اندرزهایی ساده و بی‌دردسر هستند؛
- از یک طراح گرافیک زبده و کاربلد بهره بگیرید که در زمینه طراحی بسته بندی تجربه کافی داشته باشد، نه یک طراح با دستمزد خیلی کم یا دوست یکی از دوستانتان که به شما مدیون است یا پسر دختر عمه‌تان یا یکی از کارکنان شرکت که می‌گوید؛ من بلدم با فوتوشاپ کار کنم.
- اگر در خصوص سند دیجیتالی و بسته بندی سوال یا دغدغه‌ای دارید، پیش از امضا کردن سند دیجیتال از تولیدکننده یا شرکت واسطه بخواهید تمام و کمال به نگرانی‌ها و پرسش‌هایتان پاسخ دهد.
- تمام تلاشتان را صورت دهید تا به یک نمونه سه بعدی از بسته بندی تان برسید تا یک ایده مشخص و واضح داشته باشید که بسته بندی تان چه شکلی خواهد شد. مگر آن که بخواهید جعبه های قبلی‌تان را دوباره سفارش دهید.
- به دنبال یک تولیدکننده خوب و خوش‌نام باشید نه صرفاً ارزان قیمت‌ترین تولیدکننده! از قدیم گفته‌اند هیچ ارزانی بی‌حکمت نیست. برای این که کار سفارش شما ارزان تمام شود ممکن است تولیدکننده از کیفیت کار بزند.
حال فقط برای تکمیل مثالی که پیش از این برایتان آوردم، می‌خواهم یک راه سریع و ساده برای چک کردن طراحی به هنگام ظاهر شدن خطوطی عجیب و غریب بر روی آن نشان دهم. این طرح در محیط برنامه Adobe Illustrator خلق شده و اسکرین شات‌های زیر مربوط به همین برنامه می‌باشد.
برای این که از یکپارچه و یکدست بودن الگوهای تکرار شونده اطمینان یابید تمام لایه‌ها را انتخاب کرده و به منوی Object رفته و روی گزینه Expand کلیک کنید .
انتخاب گزینه Expand در منوی Object
سپس بر روی Ok کلیک کنید.
کلیک کردن بر روی Ok به منظور ادامه دادن فرمان Expand
سپس به منوی View رفته و گزینه Outline را انتخاب کنید.
کلیک کردن بر روی گزینه Outline در منوی View
در نهایت با چنین تصویری مواجه می‌شوید؛
نمای Outline با زوم 33/33 درصد
حالا زمانش رسیده که بر روی نواحی مشکل‌دار زوم کنید و منظور نقاطی است که خطوط سفید رنگ و اضافی ظاهر شده‌اند. تا زمانی که زوم طرح را بر روی 2400 درصد تنظیم نکرده باشید، متوجه خطوط سفید رنگ نمی‌شوید، در واقع این خطوط یک مشکل جدی و واقعی است نه مشکل صفحه نمایش یا طراحی مجدد در یک برنامه.
به فاصله میان خطوط توجه کنید. این خطوط به شکل یک خط واحد نمایان می‌شوند.
در زوم 2400 درصد فاصله خطوط نمایان می شود.
طراحی که بر روی این طرح کار می‌کرده، بی‌تجربه و ناشی بوده و خیلی وقت و دقت صرف نکرده. از مجموع 5 جعبه 4 تای آن‌ها الگوهای متفاوتی داشتند و خوب از آب درآمده‌اند.
بنابراین نباید به سندهای دیجیتالی اتکا کنید. فقط یک ایده کلی به شما می‌دهند که به شما نشان می‌دهد بسته بندی در نهایت به چه شکل از آب در می‌آید.
