امروز اکثر افراد قبل از خرید هر محصول، ابتدا به علائم، اعتبار و نیز سلامت آن توجه می‌کنند. این علامت‌ها که بر روی بسته‌بندی محصولات درج شده است، راهنمای خوبی برای افراد خواهد بود که از نوع نگهداری، استفاده درست و موارد دیگر مرتبط با محصول آگاه شوند. طراحان انواع نماد کارتن بسته‌بندی محصولات، با این علائم آشنایی داشته و می‌خواهند تا در زمانی کوتاه، اطلاعاتی را درباره محصول به مشتری بدهند. برخی از این علامت‌ها مانند موارد درج شده بر روی بسته‌بندی داروها، مواد غذایی و… در سراسر جهان مشترک است. در ادامه با مهم‌ترین این علائم آشنا شده و معانی آن‌ها را بررسی می‌نماییم.
علائم عمومی بسته بندی
در این بخش به علائم عمومی که بر روی انواع بسته‌بندی محصولات درج شده است، می‌پردازیم:
1. نماد شکستنی
این علامت، از جمله نمادهای پرکاربرد و شناخته شده‌ای است که شکننده بودن محتویات بسته‌بندی را نشان می‌دهد.
۲. نگهداری دور از رطوبت
از جمله انواع نماد کارتن بسته‌بندی باید به نشان چتر با علامت قطره باران اشاره کرد که هشدار می‌دهد جعبه و محتویات آن باید در ناحیه‌ای خشک باشند.
3. حمل با احتیاط
یکی دیگر از نمادهای متداول روی بسته‌بندی، دو دست است که جعبه‌ای را احاطه کرده‌اند. این علامت به کاربر می‌گوید که باید کارتن را بااحتیاط حمل کند.
۴. نگهداری به سمت بالا
نماد یک خط افقی با ۲ فلش عمودی رو به بالا نشان‌دهنده آن است که باید بسته‌بندی در زمان انبار کردن یا حمل و نقل به طرف بالا نگهداری شود.
۵. عدم باز کردن با چاقو
شکل یک چاقو با یک ضربدر در کنار آن در روی بسته‌بندی نشان می‌دهد که به علت احتمال آسیب به محتویات، بسته نباید با چاقو باز شود.
6. عدم قرارگیری در نزدیک نیروهای مغناطیسی
برخی از تجهیزات الکترونیکی به نیروهای مغناطیسی حساس هستند و اگر محتویات بسته به این شکل باشد، بر روی آن نماد آهنربا درج می‌گردد.
7. عدم رهاشدگی
این نماد تقریباً واضح است که در آن بسته در حال افتادن به زمین خواهد بود. این علامت به افرادی که بسته را حمل می‌کنند، هشدار می‌دهد که هنگام جابه‌جایی مراقب باشند.
8. قابل اشتعال
علامت شعله آتش که از انواع نماد کارتن بسته‌بندی است، نشان می‌دهد که محصول قابل اشتعال بوده و در نزدیکی شعله، جرقه و سطوح داغ ممکن است بسوزد. این گزینه شامل مواد شیمیایی خاص، کاغذ، آئروسل و… نیز است.
9. نگهداری دور از تابش آفتاب
نماد خورشید به فرد اطلاع می‌دهد که جعبه را به دلایلی چون قابل اشتعال بودن و آسیب‌دیدن محصول، از حرارت مستقیم و زیاد دور نگه دارد.
10. نگهداری در دمای مناسب
گاهی نیاز است که جسمی حتی با دور بودن از نور مستقیم خورشید، باز هم در مکان‌هایی سردتر و یا گرم‌تر قرار گیرد. این نماد با یک عدد روی دماسنج نشان داده می‌شود که عدد، همان دمای مورد نیاز بسته است.
11. احتیاط
علامت تعجب درون یک مثلث، نمادی جهت احتیاط عمومی است و برای بسیاری از سناریوهای مختلف اعمال شده و اغلب با برخی از متن‌های توضیحی درج می‌گردد.
12. ایمن برای مواد خوراکی
یک چنگال به همراه یک لیوان، علامت بین‌المللی مواد “ایمن برای غذا” خواهد بود و این معنی را می‌دهد که مواد استفاده شده در بسته‌بندی برای تماس با مواد خوراکی، ایمن است.
13. مطابق استاندارد اروپا
آرم CE تنها برای برخی محصولات خاص اعمال شده و نشان می‌دهد محصول در بسته‌بندی، با الزامات دستورالعمل‌های اتحادیه اروپا، مطابقت دارد.
علایم کنترل حمل و انبارداری بسته‌بندی
از انواع نماد کارتن بسته‌بندی باید به علائم مربوط به کنترل حمل و انبارداری اشاره کرد که دستورالعمل‌های ایمنی در جابه‌جایی را ارائه می‌دهند. این نمادها عبارتند از:
ارتفاع و وزن ایمن
نماد یک برج تشکیل شده از جعبه‌هایی با شماره‌ای در وسط، نشان‌دهنده ارتفاع یا وزن ایمن چیدمان است. در واقع عددی که در جعبه میانی است، ارتفاع امن وزنی یا روی هم چیده شدن را نشان می‌دهد.
روی هم انباشته نشود
نمادی که جعبه‌های بسته‌بندی چیده شده را در کنار یک صلیب یا با علامت ضربدر روی تصویر اصلی نشان می‌دهد، این هشدار را می‌دهد که بسته‌ها روی هم چیده نشوند.
ارتفاع ایمن قرارگیری روی هم
از دیگر انواع نماد کارتن بسته‌بندی، دو میله با شماره‌ای در بالای آن است که اطلاعاتی را درباره اینکه جعبه‌ها ایمن بر روی هم چیده شوند، به افراد می‌دهد. تعداد بسته بر اساس ماهیت بسته‌بندی و محتویات آن متفاوت است.
سنگین
نماد سنگین بودن کالا، تصویر فردی را نشان می‌دهد که در حال بلند کردن جعبه‌ای بزرگ است. این نماد به افراد هشدار می‌دهد که زمان بلند کردن بسته، به علت اندازه بزرگ و محتوای سنگین آن، مواظب باشند.
استفاده از چرخ‌دستی
نماد چرخ‌دستی با جعبه‌های چیده شده بر روی آن به کاربر نشان می‌دهد که باید جهت جابه‌جایی چند بسته در یک زمان، کمک بگیرد.
حمل توسط دو نفر
از انواع نماد کارتن بسته‌بندی، حمل توسط دو نفر است. در این نماد تصویر دو فرد را نشان می‌دهد که در حال بلند کردن یک جعبه بزرگ هستند.
استفاده از چرخ‌دستی ممنوع
این نماد یک چرخ‌دستی را نشان می‌دهد که در کنار آن یک ضربدر کشیده شده است و بر روی بسته‌هایی درج می‌شوند که احتمال می‌رود با حمل از طریق چرخ‌دستی آسیب ببینند.
استفاده از لیفتراک ممنوع
یکی از علامت‌های درج شده روی بسته‌بندی محصولات، تصویری از یک لیفتراک است که یک ضربدر یا خط‌خطی در کنار آن بوده و نشان می‌دهد که بسته‌بندی برای جابه‌جایی با لیفتراک مناسب نیست.
علائم پایداری و بازیافت روی بسته‌بندی
در روی ظروف، بطری‌ها و بسته‌بندی‌های پلاستیکی، یک علامت مثلثی شکل که با ۳ فلش انحنادار ترسیم شده به همراه یک عدد در داخل یا حروفی در زیر مشاهده می‌شود. این علائم هر یک معنایی دارند که در ادامه آن‌ها را معرفی می‌کنیم:
حلقه موبیوس
رایج‌ترین و شناخته‌شده‌ترین نماد بازیافت، نماد موبیوس است. حلقه موبیوس درج شده روی کارتن محصول، نشان می‌دهد که محصول قابل بازیافت است.
نماد مرد پاکیزه
این نماد که توسط کمپین keep Britain tidy اختراع شده، دور انداختن صحیح بسته‌بندی را یادآوری می‌کند و نشان می‌دهد که باید قسمت‌هایی از محصول که قابل استفاده نیستند را در سطل زباله بیندازید.
بازیافت بسته‌بندی مقوایی
لوگوی بازیافت بسته‌بندی‌های مقوایی یا کارتنی، از انواع نماد کارتن بسته‌بندی است که توسط انجمن Corrugated Case ایجاد شده است، تأکید می‌کند که بسته‌بندی‌های مقوایی قابل بازیافت هستند.
نماد FSC
این نماد با استانداردهای مطابق با شورای نگهبانی جنگل‌ها ارتباط داشته و محصولاتی که این نماد را دارند، اقداماتی را در جهت حفظ و عدم آسیب به جنگل‌ها انجام داده و از سوی این انجمن مجوز دریافت کرده‌اند.
نقطه سبز
کمک مالی جهت تأمین سازمان بازیافت به‌وسیله تولیدکننده بسته‌بندی، به طور نقدی و غیرنقدی انجام می‌پذیرد. زمانی که بر روی بسته‌بندی نقطه سبز را مشاهده می‌کنید، یعنی برای این بسته‌بندی، به یک سازمان ملی بازیافت بسته‌بندی واجد شرایط، کمک مالی پرداخت شده است.
گواهی USDA
این گواهی نشان‌دهنده تولید غذاهای ارگانیک است. این غذاها بر اساس دستورالعمل‌های فدرال فراوری شده و رشد می‌کنند. در این دستورالعمل، از میان تعداد زیادی از عوامل، کنترل آفات و علف‌های هرز، کیفیت خاک، روش پرورش حیوانات و استفاده از مواد افزودنی، مورد توجه و کنترل قرار می‌گیرد. تولیدکنندگان ارگانیک تا حد ممکن به مواد طبیعی و همچنین روش‌های کشاورزی فیزیکی، مکانیکی یا بیولوژیکی اتکا دارند.
بازیافت بر اساس نوع پلاستیک
از دیگر نمادها، بازیافت بر اساس نوع پلاستیک است که به‌وسیله انجمن صنعت پلاستیک (SPI) ایجاد و نیز استفاده می‌گردد و اغلب بر روی محصولات پلاستیکی مشاهده می‌شود. این نمادها نشان‌دهنده آن است که محصول پلاستیکی را از چه نوع رزین پلیمری ساخته‌اند. در نتیجه با پلاستیک‌هایی از آن نوع رزین پلیمری، با هم و به‌درستی بازیافت می‌شوند.
گواهی اتحاد جنگل‌های بارانی
این سازمان بین‌المللی در زمینه تجارت، کشاورزی و جنگل‌ها کار کرده و تجارت مسئولانه را مدیریت و نشر می‌دهد. این نماد نشان می‌دهد که محصول تأیید شده با روش‌هایی تولید شده است که از سه رکن اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی پشتیبانی می‌کند.
علایم مربوط به ایمنی و سلامتی
لوازم آرایشی و بهداشتی از پرطرفدارترین محصولاتی به شمار می‌آیند که برای خرید آن‌ها دقت زیادی را به خرج می‌دهیم. با این حال گاهی زمان خرید لوازم آرایشی از علائم و انواع نماد کارتن بسته‌بندی آن غفلت می‌کنیم. درصورتی‌که هر یک از این علامت‌ها، بیانگر مفهوم خاصی بوده و می‌توانند برای خرید یک محصول ایده‌آل به ما کمک کنند.
نماد سیب سلامت
امروزه نماد سیب سلامت به طور اجباری روی کلیه محصولات دارویی، غذایی، آرایشی و بهداشتی و تجهیزات پزشکی درج می‌شود. این نماد که به‌وسیله سازمان غذا و دارو ایران به کارخانه‌ها و شرکت‌ها داده می‌شود، از جمله استانداردهای داخلی به حساب می‌آیند.
نشان بدون گلوتن
برچسب بدون گلوتن برای افرادی است که به بیماری سلیاک مبتلا بوده و به گلوتن حساسیت دارند. این برچسب، نشان‌دهنده آن است که گلوتن در محصول مورد نظر استفاده نشده و برای افرادی که به آن حساسیت دارند، امن خواهد بود.
خرگوش در حال جهش
این نماد گرافیکی که در روی محصولات آرایشی وجود دارد، مدت زمان ماندگاری یک محصول را بعد از باز شدن بسته آن برای بار اول، مشخص می‌کند.
زیبایی بدون خرگوش
این نماد برای آن دسته از شرکت‌های تولیدکننده لوازم آرایشی، پاک‌کننده خانگی، محصولات مراقبتی است و نشان می‌دهد این شرکت‌ها بیانیه‌ای را امضا کرده‌اند که تأییدکننده آن است که برای فرمولاسیون، مواد تشکیل‌دهنده یا محصولات نهایی، آزمایشی را بر روی حیوانات انجام نمی‌دهند.
تست پوست
این نماد می‌تواند طیف گسترده‌‌ای از معانی را داشته باشد. ولی به‌صورت کلی این معنا را می‌دهد که در تمام فرآیند فرمولاسیون، یک متخصص پوست شرکت داشته و تمامی مواد را تأیید و تست نموده است.
علامت وگان
علامت وگان در واقع لوگوی گواهی شده گیاهخواری را نشان می‌دهد که در سراسر جهان توزیع و به رسمیت شناخته شده است. این نماد، یک علامت تجاری ثبت شده بر روی بسته‌بندی‌هایی است که حاوی محصولاتی حیوانی یا فرآورده‌های جانبی آن‌ها نبوده و روی حیوانات آزمایشی انجام نداده‌اند. لوگوی تأیید شده به‌آسانی برای مصرف‌کنندگانی که به محصولات گیاهی علاقه‌مند هستند، قابل مشاهده بوده و وگان‌ها می‌توانند با مشاهده آن روی بسته‌بندی، بدون چک کردن لیست مواد تشکیل‌دهنده، آن را خرید کنند.
نماد e
علامت e بر روی بسته‌بندی به این معنا خواهد بود که محصول، قوانین مرتبط با پر‌کردن را رعایت نموده است. همچنین این نماد نشان خواهد داد که اندازه کالای درج شده روی برچسب، کاملاً صحیح و دقیق تخمین زده شده است. به عنوان مثال، چنانچه اتیکت ثبت شده بر روی یک ظرف ۱۰۰ میلی‌لیتر است، تولیدکننده این اطمینان را می‌دهد که ۱۰۰ میلی‌لیتر در ظرف وجود خواهد داشت.
